Pierwsze Narody Kanady
Steven Cooper,
Joanna Gierak-Onoszko,
Tanya Talaga

Kanada? Pachniała Fiedlerowską żywicą. Budziła tęsknotę za Zielonym Wzgórzem, Anią Shirley i książkami Lucy Maud Montgomery. Wciągała eleganckimi historiami kobiet Alice Munro. Przyciągała historią Podręcznej Margaret Atwood. Świadczyła o otwartości na innych Angielskim pacjentem Michaela Ondaatje, Kanadyjczyka rodem z Cejlonu. Była myślą koloru dalekiego świata poezji Émile’a Nelligana. Także wtedy, gdy jak w Dear Current Ocupant Chelene Knight nie miała smaku lukru. Tak, łatwo zgodzić się z Katarzyną Wężyk: „Kanada to ulubiony kraj świata”.

Rdzenni mieszkańcy? Proces fizycznego i moralnego świadomego wyniszczania pierwszych narodów, ich kultury i języka w imię chrześcijańskiej cywilizacji? Dekady lekceważenia i deptania praw człowieka? Nękanie i seksualne molestowanie dzieci, odbieranych rodzicom i przymusowo umieszczanych z dala od rodziny w szkołach z internatem, prowadzonych przez księży i zakonnice. Bezprawne przetrzymywanie w zakładach psychiatrycznych, odbieranie nadziei w więzieniach… Nie, o tym i z tym, myśląc o Kanadzie, nie było po drodze.

To mogło się zdarzyć – zdarzyło się w Stanach Zjednoczonych, Ameryce Południowej, Australii, Nowej Zelandii, nawet w Norwegii, ale w Kanadzie?! Joanna Gierak-Onoszko w 27 śmierciach Toby’ego Obedy uświadamia nam niewyobrażone: zdarzyło się i w Kanadzie.

Sprawdzianem dojrzałości społeczeństwa i władzy jest zdolność do wzięcia odpowiedzialności za wyrządzone zło, przywrócenia pamięci i godności ofiarom. Nazwanie zbrodni po imieniu. Przyznanie do winy. Przywrócenie szacunku dla praw człowieka; dla praw, kultury, języka i miejsca rdzennych mieszkańców Kanady. To nie jest proces łatwy, ale trwa.

[Monika Płatek]

Debata będzie poświęcona pamięci oraz prawom człowieka z perspektywy losów rdzennych mieszkańców Kanady. Na wydarzenie będą obowiązywały zapisy pod linkiem:

Spotkanie będzie tłumaczone w sposób symultaniczny oraz na język migowy. Streaming z tego wydarzenia będzie dostępny na naszym kanale na Facebooku.

Na wydarzenie serdecznie zapraszamy do Państwowej Galerii Sztuki, Plac Zdrojowy 2.