9. Literacki Sopot

Tegoroczna edycja festiwalu Literacki Sopot zastaje nas wszystkich w niezwykle trudnym momencie. Jesteśmy świadkami powolnej śmierci planety, wojen realnych i tych wywoływanych przez płatnych Internetowych trolli Krzywdzimy i jesteśmy krzywdzeni. Jak w tym kontekście plasuje się nasz wybór Kanady jako gościa honorowego festiwalu?

Myśląc o Kanadzie chcieliśmy przedrzeć się przez zbiór standardowych stereotypów, jakimi operujemy w Polsce na temat tego kraju. Poprzez literaturę pragnęliśmy dotknąć zarówno najbardziej bolesnych doświadczeń Kanadyjczyków, jak i opisać ich osiągnięcia w tak ważnych dziedzinach jak media czy ochrona klimatu.

Na początek chcemy oddać głos Pierwszym Narodom Kanady. Debata z udziałem Joanny Onoszko-Gierak, Moniki Płatek, Tanyi Talagi, Stevena Coopera ma przedstawić polskiej publiczności skalę problemu, wieloletnie nadużycia jakich dopuszczało się wobec rdzennych mieszkańców, kanadyjskie państwo. Jak Kanada radzi sobie z poczuciem winy i w jaki sposób poszukuje rozwiązań, które miałyby sprawić, aby sytuacje z przyszłości więcej nie miały miejsca. O tym chcemy między innymi rozmawiać.

W kolejnej debacie „Antropocen’’ rozmawiać będziemy z naukowcami i artystami o niewyobrażalnej skali dewastacji, jakiej przez dziesięciolecia ulegała planeta Ziemia. Bezmyślne i zakrojone na gigantyczną skale działania człowieka doprowadziły do sytuacji, w której zmagać się musimy ze zmianami klimatu, klęskami żywiołowymi, masowymi migracjami.

Czy jednak barbarzyńska działalność człowieka odnosi się tylko do sfery jego fizycznych działań wobec natury i innych ludzi? Czy wiek XXI, wiek swobodnego przepływu informacji to tylko czas olbrzymiego skoku technologicznego, czas zbliżenia ludzi do siebie? Czy to też wiek, w którym za pomocą mediów elektronicznych wielu nieodpowiedzialnych ludzi zarządza ludzką wyobraźnią, kształtuje wybory całych społeczeństw, wywołuje konflikty na niespotykaną skalę?

O tym wszystkim w debacie pt. „Marschall McLuhan w świecie Algorytmów” będą mówili Andrew McLuhan wnuk słynnego badacza, Derrick de Kerckhove jego ostatni asystent, prof. Anna Nacher z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Mirosław Filiciak z Uniwersytetu SWPS.

Do stosunków panujących pomiędzy rdzennymi mieszkańcami Nowej Funlandii Beothukami a europejskimi osadnikami nawiązuje też debiutancka powieść Rzeka złodziei naszego gościa Michaela Crummeya. Jego ostatnia książka The Innocents, której polskie tłumaczenie ukaże się premierowo na festiwalu, znalazła się w finale Nagrody Scotiabank Giller.

Kolejnym kanadyjskim gościem festiwalu będzie Patrick deWitt autor znany m.in. z nagrodzonej Nagrodą Kanadyjskiego Stowarzyszenia Literackiego i nominowanej do Bookera książki Bracia Sisters, która została zekranizowana przez Jacqua Audiard.

David Szalay jest autorem nagradzanych powieści, wśród nich Czym jest człowiek, która znalazła się na krótkiej liście nagrody Man Booker Prize. W sierpniu będzie miała polską premierę jego ostatnia książka Turbulencje.

Nie zabraknie na festiwalu piszących kobiet. Ich pozycja w świecie literatury kanadyjskiej jest niepodważalna.

Madelaine Thien oczarowała książką Nie mówcie, że nie mamy niczego samą Alice Munroe. Za tę powieść Thien otrzymała Giller Prize i znalazła się na krótkiej liście nagrody Man Booker Prize. Młoda autorka o chińsko-malezyjskich korzeniach uznawana jest w Kanadzie za najlepiej zapowiadającą się pisarkę młodego pokolenia.

I wreszcie Esi Edugyan, autorka nagradzana dwukrotnie Giller Prize, jedna z jej powieści Half-Blood Blues zdobyła także nominację do Man Booker Prize. W czasie festiwalu będzie miała polską premierę książka Washington Black, nagrodzona Giller Prize.

Joanna Cichocka-Gula
Dyrektor Festiwalu Literacki Sopot

Fot. Renata Dąbrowska